Biến đổi khí hậu đang gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng và phức tạp đến nguồn cung cà phê trên toàn cầu. Những tác động này không chỉ ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng cà phê mà còn đe dọa sinh kế của hàng triệu người trồng cà phê và làm xáo trộn thị trường cà phê toàn cầu. Dưới đây là mô tả chi tiết về những ảnh hưởng đó:
1. Thay đổi về Nhiệt độ và Lượng mưa:
*
Nhiệt độ tăng cao:
Cây cà phê, đặc biệt là giống Arabica, rất nhạy cảm với nhiệt độ. Nhiệt độ tăng vượt quá ngưỡng tối ưu (khoảng 18-21°C cho Arabica) có thể gây ra:
*
Giảm năng suất:
Nhiệt độ cao làm giảm quá trình quang hợp, ảnh hưởng đến sự phát triển của quả cà phê và làm giảm sản lượng.
*
Giảm chất lượng:
Nhiệt độ cao ảnh hưởng đến quá trình chín của quả, làm giảm hương vị và chất lượng của hạt cà phê. Vị chua có thể tăng lên, vị ngọt giảm đi, và các hương vị đặc trưng trở nên kém rõ rệt.
*
Rút ngắn chu kỳ sinh trưởng:
Nhiệt độ cao có thể làm cây cà phê ra hoa sớm hơn, nhưng lại làm giảm thời gian để quả phát triển đầy đủ, dẫn đến quả nhỏ hơn và chất lượng kém hơn.
*
Thay đổi lượng mưa và phân bố mưa:
*
Hạn hán kéo dài:
Nhiều vùng trồng cà phê đang phải đối mặt với tình trạng hạn hán nghiêm trọng hơn và kéo dài hơn, gây ra stress nước cho cây cà phê. Điều này ảnh hưởng đến sự phát triển của cây, giảm năng suất và thậm chí gây chết cây.
*
Mưa lớn và lũ lụt:
Ở một số khu vực, biến đổi khí hậu dẫn đến mưa lớn bất thường và lũ lụt, gây xói mòn đất, làm hỏng mùa màng và gây khó khăn cho việc thu hoạch.
*
Thời gian mưa không ổn định:
Sự thay đổi về thời gian bắt đầu và kết thúc mùa mưa làm cho việc lập kế hoạch trồng trọt và chăm sóc cây cà phê trở nên khó khăn hơn.
2. Gia tăng Dịch bệnh và Sâu bệnh hại:
*
Sự lây lan của bệnh gỉ sắt (Coffee Leaf Rust – CLR):
Biến đổi khí hậu tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và lây lan của bệnh gỉ sắt, một trong những bệnh hại nghiêm trọng nhất đối với cây cà phê. Nhiệt độ ấm hơn và độ ẩm cao tạo môi trường lý tưởng cho nấm *Hemileia vastatrix* phát triển và lây lan nhanh chóng. Bệnh gỉ sắt làm rụng lá, suy yếu cây và giảm năng suất nghiêm trọng.
*
Sự xuất hiện của các loại sâu bệnh hại mới:
Biến đổi khí hậu có thể làm thay đổi môi trường sống của các loài sâu bệnh hại, dẫn đến sự xuất hiện của các loài gây hại mới hoặc sự gia tăng mức độ gây hại của các loài đã tồn tại. Điều này đòi hỏi người trồng cà phê phải áp dụng các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại phức tạp và tốn kém hơn.
*
Ảnh hưởng đến các loài côn trùng có lợi:
Biến đổi khí hậu cũng có thể ảnh hưởng đến các loài côn trùng có lợi, chẳng hạn như các loài thụ phấn hoặc các loài thiên địch của sâu bệnh hại, làm mất cân bằng sinh thái và làm tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh.
3. Thay đổi về Diện tích Trồng Cà phê Phù hợp:
*
Thu hẹp vùng trồng cà phê:
Do nhiệt độ tăng cao và sự thay đổi về lượng mưa, nhiều vùng trồng cà phê truyền thống trở nên không còn phù hợp để trồng cà phê nữa. Các vùng đất thấp trở nên quá nóng, trong khi các vùng cao có thể bị ảnh hưởng bởi sương giá bất thường.
*
Di chuyển vùng trồng cà phê lên cao:
Để thích ứng với biến đổi khí hậu, một số người trồng cà phê đang di chuyển lên các vùng cao hơn, nơi có nhiệt độ mát mẻ hơn. Tuy nhiên, điều này có thể dẫn đến phá rừng, gây ảnh hưởng đến đa dạng sinh học và các hệ sinh thái nhạy cảm.
*
Thay đổi giống cà phê:
Các giống cà phê Arabica, vốn được ưa chuộng vì hương vị thơm ngon, lại dễ bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu hơn so với giống Robusta. Do đó, người trồng cà phê có thể phải chuyển sang trồng các giống Robusta hoặc các giống lai có khả năng chống chịu tốt hơn, nhưng điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng và hương vị cà phê.
4. Ảnh hưởng đến Sinh kế và Kinh tế:
*
Giảm thu nhập của người trồng cà phê:
Năng suất giảm, chất lượng kém và chi phí sản xuất tăng do biến đổi khí hậu dẫn đến giảm thu nhập của người trồng cà phê, đặc biệt là các hộ nông dân nhỏ.
*
Gia tăng tình trạng nghèo đói và di cư:
Mất mùa liên tục do biến đổi khí hậu có thể đẩy người trồng cà phê vào tình trạng nghèo đói, buộc họ phải rời bỏ đất đai và di cư đến các thành phố để tìm kiếm việc làm.
*
Ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng cà phê toàn cầu:
Biến đổi khí hậu làm gián đoạn chuỗi cung ứng cà phê, gây ra sự biến động về giá cả và ảnh hưởng đến các nhà rang xay, nhà bán lẻ và người tiêu dùng trên toàn thế giới.
5. Các Giải pháp Ứng phó:
Để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đến nguồn cung cà phê, cần có sự phối hợp hành động từ nhiều bên liên quan, bao gồm:
*
Nghiên cứu và phát triển các giống cà phê chịu hạn và kháng bệnh:
Các nhà khoa học cần tập trung vào việc lai tạo và chọn lọc các giống cà phê có khả năng chống chịu tốt hơn với các điều kiện khắc nghiệt của biến đổi khí hậu.
*
Áp dụng các biện pháp canh tác bền vững:
Các biện pháp như trồng xen canh, sử dụng phân hữu cơ, quản lý nước hiệu quả và bảo tồn đất có thể giúp tăng cường khả năng phục hồi của cây cà phê và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
*
Hỗ trợ tài chính và kỹ thuật cho người trồng cà phê:
Chính phủ và các tổ chức quốc tế cần cung cấp hỗ trợ tài chính và kỹ thuật cho người trồng cà phê để họ có thể áp dụng các biện pháp thích ứng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
*
Giảm phát thải khí nhà kính:
Các nỗ lực toàn cầu để giảm phát thải khí nhà kính là rất quan trọng để ngăn chặn biến đổi khí hậu trở nên tồi tệ hơn và bảo vệ tương lai của ngành cà phê.
Tóm lại, biến đổi khí hậu là một thách thức lớn đối với nguồn cung cà phê toàn cầu. Việc hiểu rõ những ảnh hưởng của nó và áp dụng các biện pháp ứng phó hiệu quả là rất quan trọng để đảm bảo sự bền vững của ngành cà phê và sinh kế của hàng triệu người trồng cà phê trên thế giới.
Nguồn: #Viec_lam_Ho_Chi_Minh